Necmi ÇELİK
THY-Opet, Petrol Ofisi ve Socar’ın büyük oyuncu olarak yer aldığı havacılık yakıtı sektöründe, bağımsız bir girişim olarak 2018 yılından beri hizmet veren İstanbul Jet, Dalaman Havalimanı’na 5 milyon euroluk yeni bir yatırım yaptı. İstanbul Jet Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Genel Müdürü Hüseyin Latifoğlu, Dalaman’da toplam 160 bin ton yakıt hacmi yarattıklarını belirterek, “Dalaman hızlı büyüyen bir meydan. Büyüme oranı yüzde 10-15 civarında bulunuyor. Beş sene üst üste yüzde 15 büyüyeceğini öngörüyoruz.
Biz de yakıt hacminin yarısını almayı hedefliyoruz” dedi. İstanbul Jet’in toplam iş modelinde hava yakıtının payının yüzde 90 civarında olduğunu söyleyen Latifoğlu, “İç ve dış uçuşlarda toplamda 100 havayolu şirketine hizmet veriyoruz. Özel uçaklarla birlikte 150 değişik noktada hizmet veriyoruz” açıklamasında bulundu. İstanbul Jet’in son yatırımı olan Dalaman Havalimanı yatırımı hakkında bilgi veren Hüseyin Latifoğlu şunları söyledi; “Dalaman’daki tesis toplamda 5 milyon euroluk bir yatırımla hayata geçiyor.
İstanbul Jet’in Dalaman tesisi; Gazipaşa ve Antalya’dan sonra üçüncü tesis yatırımı olacaktı ancak Antalya tesisimiz Antalya Havalimanı’ndaki büyüme çalışmaları sırasında ortadan kaldırıldı. Bizim için, dış uçuşun fazla olduğu meydanlar daha cazip geliyor. Dalaman’ın hinterlandı çok daha geniş. Dalaman’daki yaklaşık 23 havayolu şirketinin 11-12’siyle çalışıyoruz. Buradaki en büyük müşterimiz, İngiliz charter şirketi Jet2. Pegasus da özellikle yurtdışında önemli müşterilerimizden birisidir.”
2023 cirosu 1.2 milyar dolar
İstanbul Jet’in 2023 cirosunun 1.2 milyar dolar olduğunu söyleyen Hüseyin Latifoğlu, toplam cironun yüzde 75’inin Türkiye’de ve yüzde 25’inin de yurt dışında gerçekleştiğini belirterek, “Portfolyomuzu yüzde 50 yurtiçi, yüzde 50 de yurtdışı satışı olacak şekilde değiştirmeyi hedefliyoruz” dedi.
Jet yakıtı sektöründe ticaretin farklı bir işleyişi olduğunu vurgulayan Latifoğlu şu bilgileri verdi; “Biz fiziksel olarak Dalaman’da THY-Opet ve Petrol Ofisi’ne rakibiz ama bizim olmadığımız yerlerde bu şirketlerin alt bayisiyiz ve onların ürününü satıyoruz.Havacılıkta şöyle bir dünya var: Eğer siz Lufthansa ya da THY iseniz; Petrol Ofisi ya da Shell’e geliyorsunuz, ‘Bana yakıt ver’ diyorsunuz. Onlar da veriyorlar.
Para, teminat vs. sorulmuyor. Ama o grupta değil de başka kategorilerdeyseniz, örneğin EasyJet veya WizzAir iseniz ya parayı peşin ödeyeceksiniz ya da teminat vereceksiniz. Burada biz devreye giriyoruz. Bizim toplam iş hacmimiz kendi fiziksel sattığımızın çok üstünde. Biz 2023’te 1.2 milyon metreküp yakıt satışına aracılık ettik. Bunun fiziksel satış kısmı sadece yüzde 10. Satışın en büyük bölümü ticari aracılık yaptığımız faaliyetlerden geliyor.”
Türkiye’nin sivil havacılıkta pandemi öncesi performansı yakaladığını ve sektörde hızlı bir toparlanma gerçekleştiğini ifade eden Latifoğlu,“Türk havacılığında jet yakıtı tüketimi şu an toplamda 6 milyon tonlara geldi. 6 milyon ton yakıtın 4 milyonu İstanbul Havalimanı’nda kullanılıyor. İkinci sırada 800-900 bin tonla Antalya Havalimanı bulunuyor. Jet yakıt tüketiminde Sabiha Gökçen Havalimanı üçüncü olurken, arkasından sırasıyla İzmir, Ankara, Dalaman ve Bodrum geliyor” dedi.
Yurt dışı yolcu trafiği yüksek havalimanlarıyla ilgileniyoruz
Dünya Gazetesi’nin sorularını yanıtlayan Hüseyin Latifoğlu, bu yatırımın sadece havayolu şirketlerinin değil, yabancı tur operatörlerin de tercihlerini Türkiye lehine değiştireceğine inandıklarını söyledi.
Dalaman yatırımı sektörden ve iş yaptığınız kuruluşlardan nasıl bir karşılık aldı?
Tesis açılışı dolayısıyla birçok paydaşımızla bir araya geldik. Havayolu temsilcileri gayet mutlular ve çok olumlu tepkiler aldık. Genelde iş yaptığımız şirketler ve havacılık kuruluşları oldukları için bu yatırımımızı gerçekten çok takdirle karşıladılar. Bu işin en önemli zorlukları şu ki bu yakıt ikmalleri çok limitli bir zamanda yapılmak zorunda.
Bu havayolu şirketlerini hiçbir şekilde seferlerinden aksatmamanız gerekir. Çok hızlı ve emniyetli bir şekilde bu operasyonu gerçekleşmek durumundasınız. Eğer uçağı gecikmeye sokarsanız kârınızdan çok daha fazla ceza ödersiniz. Operasyon yeteneğiniz çok mükemmel olmalı. Bu yatırımın sadece bizim için değil havacılık sektörü için de doğru bir yatırım olduğunu söyleyebilirim. Havayollarının bu yatırımla ilgili beklentisi de rekabetin artacağı ve yakıtta fiyatların düşeceği yönünde.
Dalaman’ın özelliği nedir bu yatırım açısından?
Dalaman havalimanı havayolu trafiğinde altıncı sırada bulunuyor. Bodrum’dan daha ileride. Biz daha çok yurtdışı firmalarla ve charter şirketlerle çalışıyoruz ve Dalaman yabancı yolcu trafiğinde daha üst sıralarda yer alıyor. Dalaman yatırımı bu yönüyle yabancı havayolları ve charter şirketleri için rekabetçi bir ortam yaratma dışında pratik faydalar da yaratacak. Hinterland olarak da Dalaman geniş bir bölgeyi kapsıyor. Dalaman uçuşları Datça, Marmaris,- Fethiye, Köyceğiz, Kaş ve Kalkan’a kadar uzanan geniş bir hizmet ağına sahip durumda. Ve müthiş bir deniz ve yat trafiği olan Göcek de bu bölgeye dahil.”
Bu yatırımın sivil havacılık ve turizm sektörü açısından ne gibi katkıları olabilir?
Türk turizm sektörüne dolaylı bir teşvik olacağı açıktır. Çünkü havayollarına daha rekabetçi şartlarda yakıt sağlama fırsatı olacak. Sonunda her şey dönüyor dolaşıyor maliyet konusuna geliyor. Türkiye’nin havalimanlarının maliyetleri ile rakiplerinin yani İspanya ve Fas gibi ülkelerdeki havalimanlarının maliyetlerine bakarak dünya turizm operatörleri hangi ülkeyi seçeceklerine karar veriyor. Bu açıdan bir fayda sağlayacaktır. Biz de piyasaya yeni girdiğimiz için biraz daha iyi şartlar sunabileceğiz. Havayollarının bütün operasyonel giderleri içinde yakıt gideri yüzde 30-35 arasında bir pay alıyor. Bu çok önemli bir rakam. Bu maliyetteki azalma havayolları ve charter uçaklar için önemli bir düşüş olacaktır.
Türkiye’de büyüme planlarınız nedir, yeni yatırımlar olacak mı?
Türkiye’deki havalimanları söz konusu olduğunda İstanbul Jet olarak daha çok yurtdışı yolcu potansiyeli yüksek olan havalimanları ile ilgileniyoruz. Burada da havalimanlarının büyüklüğüne göre yatırım tercihlerimizi yönlendiriyoruz. Bundan sonraki yatırımlarımız Bodrum ve İzmir olabilir. Kuşkusuz buradaki havalimanlarının fiziki müsaitliği de önemli.
Yurtdışında büyüme planları söz konusu mu?
Balkanlara ve diğer yakın coğrafyalara bakıyoruz. Komşu ülkelerde ve Avrupa’da fiziksel yakıt ikmali yapacak tesisler kurma niyetimiz ve hedefimiz var tabiiki.
